Angéline Catteeuw

Nevermind, nevermore, een voorlopig culminatiepunt in het oeuvre van Angéline Catteeuw

Eenieder die de evolutie in het werk van Angéline Catteeuw al een tijdje volgt, zal versteld staan van de ontwikkeling die ze op korte tijd heeft doorstaan. Het vergt tijd, alsook een gezonde dosis moed en zelfinzicht, om met de twijfels die onlosmakelijk verbonden zijn met het creatieproces te leren omgaan, om de onzekerheden om te vormen tot iets dat lijkt op trefzekerheid, maar niettemin de twijfel toestaat en laat gedijen in het werk.

Het is een moeilijk evenwicht, en kunst is misschien niet anders dan het zoeken naar dit evenwicht, in welke vorm dan ook.

“Wanneer ik schilder twijfel ik constant, maar wanneer je verf aanbrengt ben je voor een fractie van een seconde perfect zelfzeker met een betoverend soort assertiviteit”, zegt Angéline. “Die schijnbaar onbetwistbare verfstrepen op het doek zijn volgens mij aantrekkelijk, net omdat wij allen eeuwig twijfelen.”

Het leidt ogenschijnlijk tot een paradox: er is meesterschap nodig om elementen als vrijheid en toeval, imperfectie zelfs, een juiste plaats te geven binnen het begrensd gebied van een canvas, of een ruimte. Controle en loslaten, het zijn neigingen waar wel meer kunstenaars mee in conflict geraken. Niet enkel vormelijk, ook in de verschillende betekenislagen van een werk schuilt deze contradictie, al biedt het de kijker juist daar, in dit voor hem nog onontgonnen gebied, de ruimte om deze zelf in te vullen, en er zelf mee leren om te gaan.

Angéline verwijst naar Leonard Nolens: “De eigenlijke muziek van het gedicht zit tussen de woorden. De woorden zelf bezitten weinig muzikaal talent omdat ze betekenis hebben.” Als kijker moet je als het ware achter het werk kijken, voorbij de evidente betekenislaag, om er de ware natuur van te grijpen. Op dat punt gekomen kan de kunstenaar niets méér doen dan zelf een personage te zijn in de driehoeksverhouding van kunstenaar, kunstwerk en kijker.

Het vergt vaak een lange weg voor de kunstenaar om tot dit punt te komen, dat overigens nog maar een startpunt is voor een nieuwe reis, niet het bereiken van een eindbestemming. In verschillende fases van hun oeuvre kan je ook gewaarworden hoe ze hiermee omgaan. Het werk van Angéline is hierin opmerkelijk, gezien ze in een beperkte tijdspanne reeds reuzenstappen heeft gezet in het doorgronden van deze verhouding, en het aarzelend toe te laten in haar werk.

Deze expo ‘Nevermind, nevermore’ biedt met recent werk een stand van zaken in dit proces, een voorlopig culminatiepunt in haar oeuvre in wording. Ook de keuze van de titel is tekenend voor waar ze heden staat. Het verwijst naar het gedicht van Edgard Allen Poe, Raven, waarin de eindigheid in het mensenleven wordt beschreven, maar tegelijk relativeert het het belang ervan. “Nevermind zorgt ervoor dat we zelf de moed niet verliezen en onverschrokken doorgaan”, aldus Angéline.

Frederic De Meyer