Anne Vanoutryve

The power of a view, een inkijk in het intrigerende werk van Anne Vanoutryve.

Binnen de panoplie aan disciplines binnen de hedendaagse kunst is Anne Vanoutryve een schilder pur sang. Ze komt uit een kunstenaarsnest: haar vader Robbie Vanoutryve is zelf een meer dan verdienstelijk kunstschilder. Maar toen zijn dochter aan St Lukas in Gent begon, koos ze voor textielkunst. Maar een lange reis door Zuid-Amerika en haar confrontatie met de overweldigende natuur daar, stuurt haar richting schilderkunst.

“Ik heb er ginder vooral de ongerepte natuur geëxploreerd en er het besef van de eigen nietigheid ervaren. Het was niet enkel een natuurschok maar ook een cultuurschok. De afwezigheid van de mens confronteert je met je eigen kleinheid en kwetsbaarheid. Het benam me de adem. De bedreigde en ook bedreigende natuur zijn me sindsdien blijven begeesteren.”

Landschappen zijn van dan af en tot op vandaag belangrijke thema’s in haar werk. Maar ze beperkt zich daarbij zeker niet tot een loutere weergave van wat ze ziet. Diepere indrukken, eigen emoties en ecologische bedenkingen zijn altijd sterk aanwezig: soms onderhuids en zeker nooit drammerig. Tijdens een reis door Ijsland brengt haar gids onbewust een nieuw thema in haar werk aan: wat als de klimaatverandering verder ingrijpt in het landschap?

“Hij vertelde hoe hij als kind alleen de gletsjer kon zien. Nu die maar half zo hoog meer is, ziet hij ook de bergen er achter. Dat beeld vat voor mij veel samen: uit verwoesting groeit misschien iets moois. Een feest van tropische kleuren geruild voor duizend tinten wit en grijs. Mijn werk daarover is een soort archivering van de toekomst.”

Dat vertaalt zich in haar werk in een krachtige beeldtaal. Verf wordt een feest van licht en en kleur. Ze schildert vanuit de materie zegt ze, maar de beleving van een landschap en de herinnering er aan, is altijd haar startpunt. Hoewel haar werken erg spontaneïstisch lijken, is het tegendeel waar: ze bouwt ze rustig en gecontroleerd op, laag over laag, met vaak een lange droogtijd er tussen. Het wordt al snel boetseren en beitelen. Textuur lijkt de bovenhand te halen, tot het werk vaak meer sculptuur dan schilderij lijkt, tot de verf op het doek soms woest kolkt en klotst. Passie. Er lijkt soms een soort boosheid, woede zelfs, onder te zitten. “Het moet er uit” zegt ze. En met een knipoog: “Anders word ik agressief. Ik kan niet dun schilderen: ik mis dan diepte en beweging.”

Haar jeugd doorgebracht in Flanders Fields en de aanslagen in Zaventem en de Brusselse metro (waar haar man bij de hulpverlening betrokken was) zetten haar de jongste jaren op de weg naar andere inspiratiebronnen dan natuur en landschappen: de verwoestende krachten van oorlog en terrorisme. Het zijn confronterende, sombere werken doordrongen van angst, verontwaardiging en opstandigheid. Maar ook van mededogen.

Ook hier geeft ze aan dat haar werk niet los staat van wat er in de wereld rondom haar gebeurt. Zonder daarbij te vervallen in het activisme dat al te vaak hedendaagse kunstenaars verleidt.

Daan Rau