Nils Verkaeren

Het schildersatelier is niet de uitgelezen werkplek voor Nils Verkaeren (°1980). Als hedendaags ‘plein airist’ is het directe contact met de natuur van cruciaal belang. Laverend tussen schilderij en realiteit tracht hij in dialoog te treden met de natuur. Eén te worden, maar zodanig kritisch dat hij zijn eigen visie niet uit het oog verliest. Verkaeren is immers begeesterd door de constante verandering die de natuur ondergaat. Die energie tracht hij te capteren in grote doeken en kleine houten panelen. Door het integreren van pathos en zijn zintuigelijke ervaring overstijgt hij het genretafereel zodanig dat het een persoonlijke persiflage vormt. Een manipulatie van de werkelijkheid waarin de tijd die Verkaeren in het landschap doorbracht, wordt samengevat.

Om die emotionele connotatie aan zijn werken toe te voegen, trok Verkaeren zich diverse malen terug uit de maatschappij. Uit vrije wil reisde hij naar totaal afgelegen gebieden. Liefst zo ruraal en ongerept mogelijk. Landschappen die het schilderen bijna onmogelijk maakten. Deze harde omstandigheden effectueerden zijn werkwijze dusdanig dat Verkaerens connectie met die plek doordringt tot in het eindresultaat. Hij schildert namelijk niet louter wat hij ziet, hij ervaart wat hij schildert. Dat gegeven creëert spanning in hem. Een soort onrust die zijn werken alles behalve statisch maakt. Het verplicht hem met zijn doeken rond te wandelen en letterlijk af te stappen van die impressionistische benadering. Het deconstrueren, combineren en herinterpreteren van de omliggende vegetatie ervaart hij als essentieel binnen zijn schilderkundig onderzoek en binnen zijn afzondering van de maatschappij.

Tussen zijn afstuderen aan de Koninklijke Academie van Antwerpen, in 2016, en 2021 ondernam Verkaeren diverse van zulke schilderondernemingen. ‘Attempts at civil disobedience’ blikt terug op zes nauwkeurig geselecteerde projecten: ‘11937 km’, ‘Splendid isolation’, ‘Retracing steps’, ‘Splendid quarantine’, ‘Mon pays des merveilles’ en ‘Zwartberg’. Allen nemen ze een prominente rol aan binnen Verkaerens ontwikkeling als schilder en tonen ze aan hoe schilderen hoofdzaak wordt er de rest bijzaak. Een maniakale drang neemt de overhand en zorgt voor de juiste artistieke balans. Een disbalans want voor Verkaeren is schilderen alles of niets. Hij beschrijft het als oorlog voeren. Waarin elk schilderij een veldslag voorstelt die gewonnen dient te worden. Een strijd die Verkaeren verplichtte zichzelf als schilder heruit te vinden.

De expo-titel: ‘Attempts at civil disobedience’, verwijst naar een gelijknamige essay van Henry David Thoreau (1819-1862) die door Verkaeren als een motivator wordt beschouwd. Het is bijna net zo beroemd als Thoreau’s ‘Walden’ en wist mensen als Gandhi en Marten Luther King te inspireren. In dit essay plaatst Thoreau het eigen geweten boven de wet en verbindt hij er een recht op verzet en revolutie aan. Een protest dat geheel in het teken stond van de ‘absolute goedheid’. Een gegeven dat hij heeft ervaren in de natuur tijdens zijn verblijf in Walden Pond. Een uitgangspunt dat sterk overeenstemt met dat van Verkaeren die de schilderpraktijk boven de ongeschreven wetten van de natuur tracht te plaatsen door op fysiek quasi onmogelijke locaties te schilderen. Alweer een poging tot burgerlijke ongehoorzaamheid tegenover de ongeschreven wetten der natuur dan.

‘Attempts at civil disobedience’ loopt van 28 januari 2022 tot 13 maart 2022 in Galerie Lloyd. Voor vele van de geëxposeerde werken vormt ‘Attempts at civil disobedience’ een eerste toonmoment in België. In het verlengde van deze expositie zal Verkaeren op 19 februari tijdens de dag van ‘De Nacht van de Musea en Galerieën’ een performance uitvoeren op het strand ter hoogte van de Galerie, Vlaanderenstraat. Binnen de omtrek van één reuzencanvas zal hij in weer en wind een volledige cyclus van opkomend en terugtrekkend water vatten. Aanvang: 19 februari om 09.24 uur, bij eb. Om 15.00 uur, bij hoogtij. Einde performance: 21.35 uur.

Eva Wuytjens

Main image © Eva Wuytjens
Other images © Eva Wuytjens, Nils Verkaeren