Reniere&Depla

Een atelierbezoek bij bevriende kunstenaars – in dit geval het kunstenaarsduo Reniere&Depla – is steeds een heuglijk gebeuren. We waren wederom dicht bij de nieuwe werken, dicht bij de twee, enigszins naar elkaar gedraaide schildersezels, de bijzettafeltjes met schildergerei, de schaaltjes met voorgeprepareerde smeuïge acrylverf, de ontelbare voorwerpen, de eigenzinnige verzamelingen (ex voto’s, popjes, opgezette dieren, schedels, ornamenten…) waarmee ze zich omringen en waardoor ze zich laten inspireren… Dit is de biotoop waarin het werk van Reniere&Depla tot stand komt.

Ze maakten mij deelgenoot van hun voorkeur voor geheime verzamelingen, zoals de verzamelingen die Lucien De Gheus wegstak onder de grond, de erotische schetsen van Joseph Mallord William Turner en geheime schuiloorden, zoals ‘l’albatros’ van Gerard Reve nabij La Paillette, waaraan ze hun reeks ‘locus amoenus’ (letterlijk: ‘lieflijke plaats’) hebben gewijd. Ik vermoed de aanwezigheid van verzamelingen achter de verzamelingen die ik hier aanschouwde, zoals de verborgen aan het werk. De twee linkerhanden verzamelen en bevoelen de omliggende objecten.

Watou bevindt zich op 2°17‘ Oosterlengte. Dat is dezelfde lengte als waarop we ons nu bevinden: Oostende: 2°55‘ OL. En die van hun nieuwe atelierwoonst in Frankrijk, in Buire-au- Bois: 2°9‘ OL. Een verticale as op de landkaart, maar een fractie afbuigend naar het Oosten.

Ik ontmoette Reniere&Depla voor de eerste keer in 2016 naar aanleiding van mijn tentoonstelling ‘How long have you been in Scotland?’ in Light Cube Art Gallery in Ronse, 3°36‘ OL. Maar de vriendschap is pas echt van start gegaan, met wederzijdse atelierbezoeken, heerlijke tafelmomenten en eindeloze gesprekken over de kunst en de kunstwereld, toen ze ons kwamen opzoeken in Waulsort, 4°41‘ OL, dezelfde lengte als de plek waar ze toen woonden en werkten, Autun: 4°18‘ OL. Zij nodigden mij uit voor tentoonstellingen in Brugge en Autun en loodsten mij in het hol van de leeuw: het ‘salon d’honneur’ van het stadhuis van Autun waar ik een lezing mocht geven over ‘la grande défaite Française’, het is te zeggen: de slag bij Waterloo. Om mijn verhaal te vervolledigen: Waulsort ligt op 50°12‘ NB, Buire-au-bois, de huidige werkplek van Renier&Depla op 50°16‘ NB. Reken maar: we zijn al een nieuw project aan het plannen. In 44 uur kunnen we via een perfecte rechte lijn op de kaart naar elkaar toe wandelen. 215 betekenisvolle kilometers. Oostende, Watou, Waulsort, Autun, Buire-au-Bois, Adinkerke, Elverdinge, Poperinge… Ik sleur u niet voor niets mee in deze geografische slingerbewegingen. De plaatsen en de plaatsnamen zijn van groot belang voor Reniere&Depla. Zij hebben veel rondgereisd om beelden te verzamelen, beelden die aan een oude lichtvlek deden denken. Hun bergen, de eerste reeks in deze tentoonstelling, zijn de samenstelling van alle bergen die ze hebben gezien. Niet alleen de echte bergen maar ook de geïllustreerde bergen in boeken en op oude postkaarten. De andere reeks in de tentoonstelling is een hybride reeks en wil ik graag de titel ‘verzameling illusies’ meegeven. Hierin zit een subreeks ‘Il silenzio è d’oro’ (zwijgen of letterlijk ‘stilte’ is goud) gemaakt naar aanleiding van een bezoek aan het voormalige atelier van Giorgio Morandi in Bologna. Terloops spraken we van nieuwe, meer honkvaste plannen en observaties vanuit één plek, met name Buire-au-Bois. De nacht, het maanlicht, de bomen… Vandaag zijn ze in Oostende. Tussen dicht en ver, tussen stilstaan en bewegen, tussen man en vrouw, dag en nacht, heden en verleden, linker-en rechterhand, concentratie en communicatie…

De titel van de tentoonstelling is ‘To paint is to love again’. Het is de titel van een boekje van Henry Miller uit 1960. Het doet me denken aan de titel van het iconisch album van John Coltrane vijf jaar later, 1965, ‘A love supreme’. Het lijkt me een titel om te herhalen, te scanderen: To paint is to love again, To paint is to love again, To paint is to love again… Miller voelde zichzelf geen schilder, zelfs geen amateurschilder. Hij maakt weliswaar een 2000-tal aquarellen en kende veel schilders van reputatie, ondertussen bekend en berucht geworden figuranten uit het handboek kunstgeschiedenis… Hij weet wat schilderen is van binnenuit. Zijn uitgangspunt is de vraag hoe de ervaring van de kijker met kunst verschilt van de ervaring van de kunstenaar zelf. Zijn advies: kijk met liefde, ‘with love’, dan kijk je als vanzelf met de ogen van de kunstenaar. Dit is dan ook mijn advies aan u als bezoeker: kijk naar dit prachtig werk, het werk van Reniere&Depla, met onvoorwaardelijke liefde…

Koen Broucke, Waulsort, February 2022

Images © Cedric Verhelst